Woonleefcirkel De Bogen
Wordt Woonleefcirkel De Bogen de eerste Valkenswaardse 'Oma Bertha-buurt'?
door Corrie de Leeuw, verslaggever Het Juiste Thuis
Binnenkort gaat het echt niet meer. Ouderenzorg overeind houden zoals we dat nu doen. Te weinig verpleeghuisbedden, te weinig zorgpersoneel, te veel mensen die oud worden. En dan hebben we het nog niet over wat die ouder wordende medemens zelf eigenlijk zou willen.
Het moet dus anders. Maar hoe dan? Nou, om te beginnen door meer om te zien naar elkaar, daarover zijn alle deskundigen het wel eens. En dan gaat het om alle generaties. In Valkenswaard gaan ze binnen het project 'Woonleefcirkel De Bogen' proberen of dat gestimuleerd kan worden.
Drie partners - woningcorporatie Woningbelang, zorginstelling Valkenhof en de gemeente - staken de koppen bij elkaar. Ook welzijnsorganisatie Cordaad, theater De Hofnar en scholengemeenschap Were Di werden betrokken. Er werd gekeken naar wat in andere gemeenten bedacht is en wordt en naar wat past bij de Valkenswaardse situatie. De conclusie was dat het Valkenswaardse centrumgebied zich goed leent voor zo'n 'woonleefcirkel-project'.
Wel theater, geen scholen
Drie van de vier kernteamleden Woonleefcirkels. Vlnr: Christel Niesten, Rosanne Roxs en Klaartje van Daal
Dat centrumgebied heeft net als in andere middelgrote gemeenten, een andere structuur dan andere wijken. Er zijn veel appartementencomplexen, veel winkels, uitgaansgelegenheden, een theater of cultureel centrum en geen scholen. Gevolg is dat er minder 'dorpse vanzelfsprekendheid' is waarmee mensen naar elkaar omzien dan in veel andere wijken. En dat terwijl die 'informele zorg' steeds belangrijker wordt, nu professionele zorg steeds moeilijker te krijgen is.
In het centrumgebied is wel een zorginstelling: De Bogen. Daaromheen is een cirkel getrokken van 300 meter. Dat is het gebied waarbinnen Christel Niesten projectleider woonleefcirkel is namens de drie partners. Ze werkt nauw samen met woonconsulent Klaartje van Daal van Woningbelang, Rosanne Roxs van Valkenhof en Leon Schols van de gemeente.
‘Het moet van de bewoners komen’
Ze legt uit dat zo'n sociaal-vriendelijke buurt nooit van bovenaf kan worden opgelegd. Kunst is juist om zo te faciliteren en organiseren dat gebruik gemaakt wordt van wat er al is. En dan gaat het zowel om draagvlak als voorzieningen. ,,Het moet van de bewoners komen", aldus Christel Niesten, ,,we willen niet over, maar met bewoners praten. Van hen willen we horen wat er nodig is, wat er gemist wordt. En van daaruit zien we dan verder."
Doelen zijn: betere leefbaarheid, meer saamhorigheid, een beter woonaanbod, minder spanningen en burenruzies en minder eenzaamheid.
Generaties brainstormen samen
Op 4 juni werden bewoners in het gebied tijdens een buurtbijeenkomst voor het eerst geïnformeerd over het initiatief. Maar liefst 200 geïnteresseerden waren aanwezig. Op 26 juni was een vervolgbijeenkomst voor circa 50 buurtbewoners die meer wilden weten en misschien ook wel iets willen doen. Verschillende generaties brainstormden samen over wat er concreet allemaal al gedaan kan worden om het 'gebied de Bogen' meer een naar-elkaar-omzien-en-veilig-wonen-buurt te maken.
Het idee is dat als mensen elkaar kennen, het ook makkelijker is om ondersteuning aan elkaar te bieden en vragen. Zo bleek tijdens de bijeenkomst eind juni dat iedereen ja zei op de vraag: zou je iemand uit de buurt helpen als die dat vroeg. Maar bij de vraag: zou je uit jezelf hulp aanbieden, was veel meer twijfel. Misschien wel typisch Nederlandse twijfel: ,,Ik wil mezelf niet opdringen."
Hulp vragen en aanbieden is lastig
Buurtbewoners ontmoeten elkaar op een bankje
En ook de vraag: zou je zelf hulp vragen aan je buren, leidde tot terughoudendheid. Ja, voor een lampje indraaien misschien, maar voor iets groters? Iets dat te maken heeft met gezondheid? Of met de behoefte aan warm en hartelijk gezelschap?.... ,,Dan bel ik mijn zoon wel", zei een meneer in de zaal, die kennelijk het geluk heeft een zoon in de buurt te hebben.
Hoe dan ook: de Valkenswaardse Woonleefcirkel De Bogen, lijkt veelbelovend van start te gaan. Want op 26 juni regende het uiteindelijk ideeën. Een greep daaruit: een ontmoetingsplek voor buurtbewoners, samen eten en koken-activiteiten, wandel- en beweegclub, dansen, tekenen en schilderen, samen de buurt schoonhouden, een doorgeefkast voor boeken en spullen en een burendag.
Er meldden zich meteen al 'kartrekkers', de eerste activiteiten zijn in voorbereiding en de foyer van Carolus is inmiddels een groot deel van de week beschikbaar gesteld.
Oma Bertha was het welzijnswerk
Christel Niesten vertelt dat ze de laatste tijd vaak aan haar oma Bertha moet denken. Die in het straatje waar zij woonde in haar eentje zowat het hele welzijnswerk was. Ze wist 't precies: die buurman voelde zich eenzaam, daar moest bezoek voor geregeld worden en die buurvrouw was inmiddels zo slecht ter been, als de andere buren nou om en om haar boodschappen meenamen...
,,Eigenlijk is dat wat we willen bereiken", zegt Niesten. ,,Dat het in ons Valkenswaardse centrumgebied voor bewoners net zo wordt als vroeger in het straatje van mijn oma Bertha".
Misschien wel een idee om de term 'woonleefcirkel' te vervangen door 'Oma Bertha-buurt'? Niesten lacht: ,,Nou dat is aan de bewoners zelf hoor. Als die een mooie andere naam weten prima. Het is hun buurt."
september 2024