De kansen van woningsplitsen en hoe we die optimaal benutten
Onderzoek naar de financiële en fiscale effecten van woningdelen op bewoners
Het zou wel eens interessant kunnen zijn om te weten wat woningdelen financieel oplevert.
Immers, een woning delen heeft ook lagere kosten tot gevolg op allerlei vlakken. Het hangt af van de vorm van woningdelen, maar denk aan lagere kosten voor energie, internet, gemeentelijke belastingen, huishouden samen delen en allerlei abonnementen.
Veel mensen in Nederland hebben last van de wooncrisis. Er zijn naar schatting zo’n 390 duizend woningen te weinig in Nederland. En dat aantal neemt naar verwachting de komende jaren nog niet af. Het grootste deel van de woningzoekenden in Nederland is alleenstaand. Dat aandeel neemt al jaren toe. Inmiddels is zo’n 40% van de huishoudens alleenstaand. Tot 2050 komen er nog een miljoen eenpersoonshuishoudens bij.
En dat terwijl onze woningvoorraad vooral berekend is op meerpersoonshuishoudens. Het loont dus om woningen te splitsen. Woningsplitsen kan op drie manieren: zachte splitsing, bouwkundige splitsing en kadastrale splitsing. Met name zachte splitsing en bouwkundige splitsing zijn oplossingen waarmee woningcorporaties en particuliere verhuurders meer mensen aan een woonplek kunnen helpen.
Woningcorporatie Talis heeft inmiddels zo’n drie jaar positieve ervaring met zachte splitsing. Hierbij splitst Talis eengezinswoningen op een speciale manier: er wordt een extra badkamer toegevoegd en twee (slaap)kamers krijgen een eigen slot. Zo kan dezelfde woning twee (eenpersoons)huishoudens huisvesten. En Talis voegt dus kwaliteit toe. Huurders krijgen hun eigen sanitair, en hoeven dat niet te delen met huisgenoten, zoals bij klassieke verkamering.
Talis heeft op deze manier inmiddels bijna veertig woningen ‘gesplitst’ naar telkens twee onzelfstandige woonruimten. Dat is tot nu toe een succes. Talis wil daarom door met deze aanpak. Ongeveer 4.000 van de 16.000 woningen van Talis zijn in beginsel geschikt voor woningdelen. Talis heeft de ambitie om de helft van die woningen (2.000) op termijn te delen, zodat er twee huishoudens kunnen wonen in plaats van één. Daarbij heeft Talis de ambitie om woningdelen ook voor de primaire doelgroep van sociale huisvesting, mensen met een kleine beurs, mogelijk te maken.
Maar wat zijn de fiscale en financiële effecten van woningdelen voor de bewoners? Als een woning door twee huurders (hierna: woningdelers) gedeeld wordt, betekent dat namelijk niet per definitie dat ze als afzonderlijke huishoudens gezien worden. En dat kan consequenties hebben voor bijvoorbeeld toeslagen, uitkeringen en belastingen. Het Instituut voor Publieke Waarden (IPW) heeft een onderzoek gedaan naar deze effecten, op verzoek van Talis. We delen hier de belangrijkste onderzoeksresultaten.
januari 2024