Burgerberaad - Fijn Ouder Worden
FIJN OUDER WORDEN DOE JE NIET 'IN JE UPPIE'. DEN BOSCH VRAAGT SAMENLEVING OM RAAD
door Corrie de Leeuw, verslaggever Het Juiste Thuis
Als een gemeentebestuur wil werken aan een samenleving waarin mensen fijn ouder kunnen worden, dan moet je dat niet 'in je uppie' doen, aldus de Bossche wethouder Pieter-Paul Slikker. Integendeel, dan nodig je die samenleving uit om mee te denken. En daarna voer je uit wat zij bedacht hebben.
Huub van Mackelenbergh, voorzitter van het Bossche Burgerberaad (fotografie: Sandra Peerenboom)
Den Bosch deed het. En dat burgerberaad kwam deze maand (16 mei) in een bomvol Bestuurscentrum (220 aanwezigen) met een lijst van 34 aanbevelingen. Omdat de gemeenteraad vantevoren beloofde dat die adviezen 'zeer zwaar zouden wegen', ligt het in de lijn der verwachtingen dat veel worden uitgevoerd en onderdeel worden van het beleid.
Een samenvatting van de aanbevelingen:
Een jaarlijkse themaweek: 'Ouder worden in Den Bosch'. Met medewerking van onderwijs, cultuur en zorg.
Alle middelbare scholieren die nog niet in het examenjaar zitten, gaan een maatschappelijke stage doen. Zorgbedrijven en welzijnsorganisaties zorgen voor laagdrempelige stageplekken.
Meer haltes voor de transferiumbussen (van en naar de binnenstad). Ook in de dorpen.
Meer openbare toiletten en bankjes. En bankjes dan wel sociaal opstellen (uitnodigend voor gesprek).
Regelgeving versoepelen voor het ombouwen van lege kantoorpanden naar plekken voor gemeenschappelijk wonen.
Ouderen via onder meer een ouderwetse papieren post en flyer-campagne informeren over het gemak van digitale hulpmiddelen. En demonstraties geven.
(Sociale) Huurwoningruil aantrekkelijke maken met budget voor verhuizen en inrichten en een verhuiscoach.
Gesprekken regelen met banken, corporaties, projectontwikkelaars, wijkraden en wijkmanagers om de mogelijkheden van gemeenschappelijk wonen te verkennen. Leer van gemeenten waarin dat gesprek al plaatsvindt, zoals Eindhoven.
Gemeente moet lobbyen in Den Haag om de financiële straf op samenwonen weg te krijgen (korten op uitkering, fiscale maatregelen).
Gemeente moet het er bij de inwoners inhameren met campagnes en voorlichting: Zorg is niet vanzelfsprekend! De zorgvraag kan niet altijd bij een ander worden neergelegd.
Er moeten meer ontmoetingsplekken in de wijken komen. Net zo gezellig als de kantine op de camping.
Burgerberaad Ierland doorbrak politieke 'abortus-impasse'
Maar nu eerst even een korte uitleg over het burgerberaad. Het is om te beginnen een nog relatief nieuw, democratisch middel. Toch wordt er inmiddels al op vele honderden plekken in de wereld door inwoners via zo'n beraad meegepraat over de toekomst van hun dorp, stad of land.
En met resultaat. Een aansprekend voorbeeld is dat van Ierland. Waar een burgerberaad na bijna 40 jaar politieke impasse binnen een half jaar met een werkbare en weldoordachte oplossing voor het abortus-vraagstuk kwam. Met als gevolg dat eindelijk de grondwet kon worden aangepast.
Een waardevolle mix van perspectieven, levenservaring en dagelijkse werkelijkheid
Eva Rovers, mede-oprichter van het Bureau Burgerberaad en auteur van het boek 'Nu is het aan ons', zei eerder dat burgerberaden prima in staat zijn om ook in zeer ingewikkelde kwesties voor een doorbraak te zorgen. ,,In een burgerberaad gaat het niet om specialistische kennis", aldus Rovers: ,,Maar om het samenbrengen van verschillende perspectieven, levenservaring en dagelijkse werkelijkheid. Dat is waardevol."
En voorzitter van het Bossche burgerberaad, Huub van Mackelenbergh zei bij de presentatie van hun aanbevelingen op 16 mei: ,,Wij zijn langzaamaan allemaal specialist geworden."
“Het is een cadeautje van de samenleving en een verrijking voor de gemeenteraad”
Circa honderd personen, een bont palet
Een burgerberaad is altijd een afspiegeling van de samenleving. Een loting en een computerprogramma zorgen daarvoor. Met dezelfde verhouding als in de samenleving bestaat het beraad uit zo'n honderd mannen, vrouwen, jongeren, ouderen, mensen al dan niet van kleur, al dan niet met diploma's, eigenwijze mensen, mensen die liever luisteren dan praten en andersom en ga zo maar door.
Het Bossche beraad werd in januari van dit jaar ingesteld om te adviseren over de vraag: Fijn oud worden, hoe gaan we hier samen voor zorgen?
10.000 Bosschenaren kregen een brief hierover. Uit de duizend van hen die reageerden werden de honderd burgerberaadsleden geloot. Vijf zaterdagen brachten zij -deels in subgroepen- met elkaar door. Er waren voordrachten van specialisten, excursies en werkbezoeken en er was heel veel onderling overleg onder leiding van onafhankelijke, professionals. Per zaterdag ontvingen de beraadsleden 100 euro en een gratis lunch.
'Een cadeautje van de samenleving'
Nu is het dus aan de Bossche gemeenteraad om iets te doen met de adviezen van het burgerberaad. En om eventueel vaker zo'n beraad in te stellen. Want de gemeenteraad is opdrachtgever. Tot nu toe zijn er nog steeds veel gemeenteraden die die stap niet zetten. Vaak omdat zij er huiverig voor zijn regie en verantwoordelijkheid uit handen te geven. En misschien ook wel omdat ze een burgerberaad als concurrentie zien.
Maar in Den Bosch zijn in ieder geval burgemeester Jack Mikkers en wethouder Pieter-Paul Slikker enthousiast. Ze zien het beraad als een welkome aanvulling op het stadsbestuur. Mikkers: ,,Het is een cadeautje van de samenleving en een verrijking voor de gemeenteraad."
'Ik zou het ook gratis gedaan hebben'
Onder de 220 aanwezigen bij de presentatie in het Bossche stadhuis zijn ook Nancy Bertrums en haar moeder. Nancy - in het dagelijks leven actief in de textiel groothandel- had eigenlijk geen tijd vandaag. Maar ze gooide haar agenda om. Zo enthousiast is ze over haar deelname aan het burgerberaad dat ze deze bijeenkomst voor geen goud wou missen.
Binnen het beraad hield ze zich vooral bezig met huisvestingsproblematiek. Jazeker kwam haar subgroep met oplossingen. Maar tegelijk kregen de beraadsleden ook inzicht in de taaie realiteit en de verstikkende regelgeving. Toch blijft ze aanstekelijk enthousiast. Zo enthousiast dat ze heeft besloten om haar 500 euro te schenken aan een goed doel: ,,Ja, ik zou het ook gratis gedaan hebben."
Enthousiast burgerberaadslid Nancy Bertrums nam haar moeder mee naar de presentatie
Zij aan zij werken aan een betere samenleving
Wat sowieso pure winst was: ,,In mijn groepje zaten onder anderen een jongen van 16, een vrouw van 84 en een Syrische vluchtelinge. Dat zoveel verschillende mensen zich betrokken voelen en met elkaar in gesprek gaan. Geweldig."
Want los van de 34 aanbevelingen is duidelijk wat de 'gouden bijvangst' is: Honderd mensen die elkaar anders waarschijnlijk nooit zouden ontmoeten, laat staan spreken, brengen dagen in elkaars gezelschap door. Niet tegenover elkaar, maar zij aan zij op zoek naar een manier om de samenleving beter te maken.
Op 2 juli is er een openbare raadsvergadering waarin de Bossche gemeenteraad beslist wat er gaat gebeuren met de burgerberaad-aanbevelingen.
mei 2024